Castellum Ceuclum

slide-bg-400-c2

De Romeinen zorgden voor een goede infrastructuur door de aanleg van een uitgebreid wegennet en de bouw van bruggen zodat troepenverplaatsingen en bevoorrading snel konden plaatsvinden. In ons land waren de wegen meestal verharde grintbanen met aan weerskanten bermsloten. Een gedeelte van deze wegen is in en rondom Cuijk door archeologisch onderzoek daadwerkelijk teruggevonden. Erlangs stonden mijlpalen waarop de reiziger de afstand tot de dichtstbijzijnde stad kon lezen (bv tot Blariacum = Blerick 49 kilometer) en de naam van de keizer tijdens wiens regering het wegdeel was aangelegd of vernieuwd.

mijlpaal romeinen

Mijlpaal

Langs de wegen stonden herbergen (mansiones), deze werden bemand door militaire politie en hadden als voornaamste taak koeriers van de keizerlijke post te voorzien van nieuwe paarden zodat de bestuurlijke decreten zonder vertraging de verste uithoeken van het rijk bereikten. Goederentransport gebeurde meestal over het water. Dat was goedkoper en leverde minder kans op breuk. Rivieren werden daartoe beveiligd en gekanaliseerd en er werden havens aangelegd of ten minste goede aanlegplaatsen.

Een belangrijke bron voor de topografie van het Romeinse rijk is de z.g. Tabula Peutingeriana, een 13de-eeuwse kopie van een Romeinse wegenkaart uit de derde eeuw na Christus. Veel namen op deze kaart kunnen verbonden worden met opgegraven nederzettingen en forten, zoals castellum Ceuclum!

Het castellum Ceuclum (voor 500 soldaten) was de eerste vorm van permanente bewoning op de plek waar nu het dorp Cuijk ligt. 'Cuijk' lag niet alleen aan een belangrijke snelweg, de heerbaan Nijmegen - Tongeren maar vormde ook een knooppunt van meerdere secundaire wegen. Naar Xanten bijvoorbeeld, destijds een nog grotere legerplaats dan Nijmegen.

Deze kruising van wegen plus de nabijheid van een rivier (en de mogelijkheid deze hier over te steken) verleenden aan Cuijk een strategische betekenis. Iets dat de Romeinen zeker niet is ontgaan. Sporen van de Romeinse nederzetting uit de eerste eeuw na Christus duiden erop dat Ceuclum is aangelegd op een hoger gelegen deel van een oudere oeverwal langs de Maas. Daar werd door de Romeinen in eerste instantie een houten fort gebouwd. Later werd dit fort van steen en verrees er ook een burgerlijke nederzetting.

In de tweede eeuw is dit fort waarschijnlijk de zetel geweest van een burgerlijk bestuur. Cuijk kan in die tijd in deze streek een centrale functie hebben vervuld en is misschien zelfs de hoofdplaats geweest van een eigen bestuursgebied, het stamgebied van de Frisiavones. Hiervoor is echter (nog) geen sluitend archeologisch bewijs.

Meer lezen: Cuijk Een regionaal centrum in de Romeinse tijd, Uitgeverij Matrijs

Mooie animaties en informatie vindt u op http://buitenmuseumcuijk.nl

Wilt u meedenken over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op.