Zwarte kameraden, helden en een verloren jeugd
Met name als het om oorlog gaat lijkt de geschiedenis zwart-wit, je hebt de ‘goeden’ en de ‘fouten’. Tot dat je je er meer in verdiept, dan blijkt dat de mate van goed en fout een groot grijs gebied beslaat.
Een Engelse spion, al in 1941 in Nederland, berichtte destijds aan Londen: “Bij een invasie zullen de Dutch een stoel pakken, langs de kant van de weg gaan zitten en toekijken wie er wint. Daar gaan ze dan handel mee drijven”. Een beetje gechargeerd maar toch. Het blijft een taboe, maar waarschijnlijk waren er in WO II meer collaborateurs dan verzetslieden. En na Letland hebben vanuit Nederland de meeste (±25.000) soldaten voor de Waffen SS gediend.
Moeilijk, daarom twee verhalen om te inzicht te krijgen in (en wellicht begrip voor) de invloed van omstandigheden op menselijk gedrag. Om te beseffen dat de keuzes die je maakt, of die anderen voor je maken, sterk afhankelijk zijn van tijd en plaats.
Kuukse Minse:
De mensen die zij vreesden; Truus Telkamp, verzetsvrouw
De kinderen die wij vreesden; Frans Smeets, NSB kind