Avontuur Kindervreugd
Als meedoen en spelplezier belangrijker zijn dan winst.
Uitzenden van behoeftige kinderen kent een lange traditie. Eind negentiende eeuw werden er al kinderen naar de zee of het platteland gestuurd om aan te sterken. De kinderen verbleven, niet altijd tot onverdeeld genoegen, in vakantiekolonies of bij families thuis.
Tijdens de beruchte hongerwinter ’44-’45 zijn er ± 50.000 kinderen uit de Randstad naar het oosten en noorden van Nederland uitgezonden. Ook na de oorlog bleef de behoefte bestaan om de ‘bleekneusjes’ voor een aantal dagen of weken bij een pleeggezin onder te brengen. En niet alleen om aan te sterken. De regering vreesde voor een, door verveling en armoede gedreven, opstandige jeugd. In de steden in het westen ontstonden comités ter uitzending van de stadskinderen.
Zo ook in Den Haag, de commissie ‘Kindervreugd’ van de K.A.B (katholieke arbeiders beweging), kring Heilige Theresia van Lisieux, vroeg collega afdelingen om pleegadressen. Gastvrij Land van Cuijk werkte daar graag aan mee. Niet lang daarna arriveerden de eerste grote autobussen uit Den Haag in Cuijk met enkele tientallen Hageneesjes aan boord. Ze werden ondergebracht bij gastgezinnen in Cuijk, Beers, Gassel, Katwijk en Linden. Zo konden zij in de zomervakantie enkele weken genieten van het Brabantse platteland. Het bleef niet bij een enkele keer, meerdere bezoeken volgden. Kinderen uit deze contreien brachten tegenbezoekjes aan Den Haag. Zo ontstond een heuse uitwisseling tussen Zuid en West. Hiertoe werd in Cuijk het comité ‘Kindervreugd’ opgericht. Motor achter deze oprichting en uitwisseling was van Schijndel, in Den Haag de ‘Kindervriend’ genoemd.
De vakantie-uitzending van het Cuijkse comité viel in goede aarde en smaakte naar meer. Het enthousiasme van de terugkerende kinderen was groot en er kwamen veel tevredenheidsbetuigingen. Maar dit alles was wel beperkt tot de vakantietijd. Waarom niet regelmatig goede ontspanning bieden aan de jeugd?
Daarmee werd op zondag 01 oktober 1950 een begin gemaakt. In de St Joseph Vereniging organiseerde het comité de eerste “Kindervreugd-middag’; een goochelshow, een poppentheater, een danswedstrijd voor de jeugd en er was een buiksprekende pop. Een gouden greep en het hek was van de dam. Ontelbare middagen volgden, filmvoorstellingen in het Apollotheater, Kerstmiddagen in hotel ’t Loo, kindercircus in de Schouwburg etc.. Ook de intocht van Sinterklaas werd door het comité georganiseerd evenals sportdagen, Koninginnedagen en massale bustochten, treinreizen en bootvaarten. Het kon niet op.
Meest in oog springende prestatie was misschien wel de bouw van een speeltuin, later omgedoopt tot recreatieoord. Al tijdens de allereerste busreizen moet het idee ontstaan zijn voor een speeltuin. De benodigde grond kon men pachten van van Elst, eigenaar van café de Sport (nu de Bond). Het was de boomgaard naast het café. Met behulp van de middenstand en een leger vrijwilligers werd die in enkele maanden omgetoverd tot een goed voorziene speeltuin, volgens de plaatselijke krant “een ware lusthof voor onze jeugd”. Onder zeer grote belangstelling werd deze speeltuin in juni 1952 geopend.
Behalve vertier in de winter was er nu ook in de zomer voor de jeugd een mogelijkheid om zich uit te leven. En dat alles niet duur, de honderden aangesloten gezinnen betaalden ongeveer een kwartje contributie per maand, een filmvoorstelling kostte 35 cent, theater 50 cent.
Begin jaren ’60 verhuisde de speeltuin naar een andere locatie. De boomgaard naast café de Sport was volgebouwd, uitbreiden kon niet door de oprukkende industrie. Van de gebroeders van den Bosch stichting kon ± 5 hectare grond gepacht worden. Dat stuk grond lag aan de Heerstraat zuidelijk van wat nu de Padbroek is. De gemeente Cuijk verleende subsidie voor de aanleg van water en electra en was zo vriendelijk de plaatselijke vuilnisbelt te dichten.
Met hetzelfde enthousiasme en inzet werd ook hier gebouwd. Het mocht alleen geen speeltuin meer heten, met het oog op uitbreiding(en) vond men recreatieoord beter. Juni 1963 werd de Messemaker geopend.
[video width="450" height="360" mp4="http://cuijksarchief.nl/sites/default/files/uploads/2017/02/Messemaeker2.mp4"][/video]
Dankzij een ludieke actie, de ‘cement-zakjes actie’, werd er genoeg geld opgehaald voor de bouw van een betonnen zwembad met ruwe wanden, waaraan veel zwembroekjes versleten zijn. Maar dat mocht de pret niet drukken. In de hoogtijdagen kon het recreatieoord rekenen op 40- tot 60.000 bezoekers!
Toch ging het mis; lage erfpacht, vrijwilligers, toestellen gebouwd in eigen beheer tegen lage kosten, hoge bezoekersaantallen, popconcerten met destijds grote namen, uitbreiding met een camping. Het mocht niet baten, om te overleven waren forse investeringen nodig. De gemeente Cuijk was al vaak heel gul geweest met subsidies, maar er waren grenzen. Die grenzen zijn door de leden van de stichting Kindervreugd waarschijnlijk een beetje uit het oog verloren. Zij hebben zich energiek beziggehouden met bedenken, bouwen en uitbouwen. Papierwerk en financiën kwamen op de tweede plaats. Zo werden ze zelf het kind van de rekening.
Hun doelstelling was van oudsher: de jeugd tot 15 jaar onttrekken aan de verkeerde invloed van de straat en haar op gepaste wijze te ontspannen en haar lichamelijke en culturele ontwikkeling te bevorderen.
De lach van een kind, dat vonden zij onbetaalbaar, en dat was het uiteindelijk ook. In de vergadering van het algemeen bestuur van 15 april 1982 werd met algemene stemmen besloten tot ontbinding van de stichting.
Maar intussen hadden generaties kinderen ongelooflijk veel plezier beleefd aan de inspanningen van een groep vrijwilligers, die van mening waren dat kinderen, ook in roerige tijden, gewoon kind moeten kunnen zijn. Hulde aan deze groep die zich jarenlang met tomeloze energie ingezet heeft voor de plaatselijke gemeenschap, dat is niet in geld uit te drukken.
[caption id="attachment_2037" align="aligncenter" width="300"]
Cuijk Bestuursleden Kindervreugd.
v.l.n.r.
Tien Lange - Grad Heijl - Harrie Jangen - Hein Valk.